واکاوی ریشه‌های شکل‌گیری داعش در سوریه و عراق

داعش نام اختصاری گروه افراطی موسوم به دولت اسلامی عراق و شام که در سوریه و عراق فعالیت دارد، داعش در واقع ادامه تشکیلاتی گروه‌های سلفی جهادی در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی بوده که همواره در اعلامیه‌های خود به فتواهای ابن تیمیه استناد می‌کردند. این گروه تندرو بخاطر تفسیر و قرائت‌های خشن از اسلام و خشونت‌هایش معروف می‌باشد. جریان داعش، از حیث زمینه‌های اجتماعی شکل‌گیری، نوع ایدئولوژی و تفکر حاکم بر آن، سازماندهی و عملکرد و همچنین نیروهای خارجی درگیر در آن، توجه بسیاری از پژوهشگران و تحلیل‌گران را به خود جلب کرده است. طبعا پرداختن به چنین پدیده پیچیده‌ای بدون در نظر گرفتن متغیرهای داخلی دو کشور سوریه و عراق و همچنین منافع بازیگران خارجی میسر نیست. بنابراین، پژوهش حاضر تلاش می‌کند به این پرسش‌ اصلی پاسخ دهد که زمینه‌های داخلی و بین‌المللی شکل‌گیری داعش و بحران اخیر در سوریه و عراق چیست؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی در شکل‌گیری این گروه تندرو و گسترش بحران در دو کشور سوریه و عراق نقش داشته‌اند. به عبارت دیگر آموزه‌های وهابیت عربستان و بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این جوامع از یکسو و دخالت بازیگران خارجی و متحدان منطقه‌ای آنها برای حفظ موقعیت و جایگاه خود در موازنه قدرت جدید درپی جنبش های مردمی در منطقه از سوی دیگر منجر به شکل‌گیری این گروه سلفی تندرو و ناامن شدن منطقه شده است.